BỆNH HỌC

NẤM SÂU BLASTOMYCES BẮC MỸ

(North American Blastomycosis, Gilchrist disease)


1. Dịch tễ và căn nguyên

Nấm sâu Blastomycosis Bắc Mỹ là bệnh mạn tính do vi nấm Blastomyces dermatitidis - là một loài nấm lưỡng dạng. Theo Denton, Ajello và một số tác giả khác thì loài nấm này sống trong đất nhưng rất ít khi phân lập được nấm này từ đất. Bệnh được Gilchrist mô tả đầu tiên năm 1894, đến năm 1896 Gilchrist và Stokes phân lập xác định mầm bệnh là nấm Blastomyses dermatitidis.

Vị trí tổn thương thường ở phổi, dạng lan tràn gây tổn thương da, xương, nội tạng. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường gặp ở người trẻ, trung niên, nam gấp 10 lần nữ. Nghề nghiệp nguy cơ: nông dân, người làm vườn, nhân viên xét nghiệm, thợ săn, người đi cắm trại.

Bệnh gặp nhiều ở vùng Nam và Trung Hoa Kỳ, nơi khác:Trung và Nam Mỹ, Trung Đông, Ấn Độ, châu Phi. Nhiễm nấm do hít phải bụi nấm từ đất, thực vật, lông thú, có thể từ súc vật như chó, từ các vết chấn thương da. Các nguy cơ trở thành bệnh toàn thân: loạn chức năng tế bào T, nhiễm HIV.

2. Lâm sàng
2.1. Thể Da

Thường xâm nhập gây ra các tổn thương ở vùng da hở như chân, tay, trán, mặt. Tổn thương có tính đối xứng ở thân mình, mặt, tứ chi, bàn tay, cánh tay, cẳng chân. Tổn thương đa dạng, khoảng 1/4 có tổn thương niêm mạc (miệng, mũi, thanh quản).

-Tiên phát: hồng ban nút, hồng ban đa dạng.

-Dạng lan tràn: các sẩn nhỏ hoặc các nốt viêm nông rộng, loét ra và hóa mủ, vảy tiết. Nốt dưới da, có nhiều mụn mủ nhỏ trên bề mặt. Tổn thương có thể lan rộng thành đám u gai và tăng sừng có đường kính vài cm, thường đóng vẩy ở trung tâm hoặc loét. Sau đó, các mảng giống mụn cóc, hạt cơm, viền tổn thương thường tròn, hình cung hay vằn vèo, bờ rõ, gồ cao, thành bờ thì dựng đứng, màu đỏ tím, chứa các ổ áp xe nhỏ dạng trứng cá, vùng trung tâm có sẹo teo da mỏng hình bản đồ.

Tổn thương tiến triển mãn tính không gây ngứa, không gây đau, kéo dài hàng chục năm.

2.2.Thể lan tràn

Thể phổi: thường không có triệu chứng, có khi giống cúm hoặc viêm phổi nhiễm trùng, lao phổi: sốt, đau ngực, ho, ho ra máu. Tiến triển mạn tính: sốt, ho, đổ mồ hôi về đêm, sụt cân. X - quang phổi có hình ảnh giống lao, viêm phổi (thâm nhiễm, hạt kê, hang). Trường hợp nặng có thể gây hội chứng suy hô hấp cấp nặng ở người lớn (ARDS)

Ngoài ra blastomycosis có thể ảnh hưởng bất kỳ nội tạng nào, các vị trí thường gặp là xương (khoảng 50% trường hợp): viêm xương-tủy xương (cột sống lưng-ngực, chậu hông, xương cùng, xương sườn, hộp sọ, xương dài), viêm khớp nhiễm trùng, tinh hoàn, tuyến thượng thận.

Bệnh không được điều trị tích cực thường tử vong sau vài năm (90% chết sau 2 năm).

3.Xét nghiệm 

- Soi trực tiếp từ mủ trong dịch KOH 10% hay nhuộm gram có thể thấy nấm ở dạng tế bào nấm men có kích thước 8- 14- 24 µ.

- Nuôi cấy trong môi trường sabouraud từ các bệnh phẩm, khuẩn lạc phẳng, màu trắng ngà có ánh nâu, có lớp sợi men. Sợi nấm trắng mảnh phân nhánh, đặc biệt có những sợi nấm hình tên lửa và có bào tử dính bên cạnh sợi nấm.

- Tổ chức học: tế bào khổng lồ dạng Langerhans, tế bào nấm dạng nấm men.

- Test da và phản ứng cố định bổ thể, Elisa, cấy trên động vật ít có giá trị trong chẩn đoán.

4. Chẩn đoán phân biệt: Bệnh nấm blastomyces nam Mỹ, histoplasma, leishmania, carcinoma (ung thư tổ chức liên kết), paracocidioides brasilensis, viêm da mủ hoại thư, mycosis fungoides, chốc loét, lao cóc, actinomycosis, mycetoma, nocardiosis, gôm giang mai III, u hạt bẹn, bệnh phong, ban brom, ban iode.

5. Điều trị: Thường được điều trị bằng Amphotericine B, 4-8 tuần. Hoặc Itraconazole hay Ketoconazole.

XEM HÌNH ẢNH VỀ NẤM

BS. Lương Trường Sơn.

 





Facebook
Email: dalieudongdieu@gmail.com
dalieuvietnam@gmail.com

Sơ Đồ Đường Đi

Tìm Kiếm

TỪ ĐIỂN

TÌM HIỂU DA CỦA BẠN

Liên Kết Website



BỘ Y TẾ
BỘ Y TẾ - CỤC Y TẾ DỰ PHÒNG
BV Da liễu trung ương Quy Hòa
BV Da liễu TP.HCM
BV Da liễu Trung Ương
Viện sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng TP.HCM
Viện sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng Quy Nhơn
Viện sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng Trung Ương

Quảng Cáo

Liên Hệ: 0913.407.557
Quảng cáo
Quảng cáo

FACEBOOK

Số Lượng Truy Cập